Anne-Marie van de Schoot
'Onze helden', die eretitel viel dit voorjaar te beurt aan het ziekenhuispersoneel. De Diessense Anne-Marie van de Schoot is zo'n heldin, al wil ze dat zelf absoluut niet gezegd hebben. Als intensive-care verpleegkundige 'opereert' ze nu in de frontlinie om de Covid-19-patiënten alle zorg te geven die ze nodig hebben. Ze doet dat met bijzonder veel liefde en toewijding.
Door Mieke Hendrikx-Blankers
Opleidingen
Anne-Marie volgde op zeventienjarige leeftijd de 'in-service' verpleegopleiding oftewel 'werkend leren'. Daarvoor woonde ze tijdelijk in een verpleegstersflat verbonden aan het Carolusziekenhuis in 's-Hertogenbosch. Ze blikt terug op een leuke tijd: "Een klein, persoonlijk ziekenhuis wat inmiddels is opgegaan in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. De ontwikkelingen hebben nadien een enorme vaart genomen. Een staaroperatie kende destijds een opnameduur van een week, nu is dat een poliklinische ingreep. Ik koos voor de vervolgopleiding 'Oncologie'. Je hebt daarbij veel contact met patiënten en hun familie, zowel tijdens de opnames als nadien wanneer ze voor behandelingen als bijvoorbeeld chemokuren regelmatig terugkeren. Na tien jaar besloot ik voor de Intensive Care opleiding te gaan." Intensive Care, afgekort i.c., staat voor intensieve zorg. Patiënten op deze ziekenhuisafdeling worden continue bewaakt omdat ze in kritieke toestand verkeren. Het gaat hierbij om patiënten waarvan het lichaam niet meer zelfstandig kan functioneren en daarmee van ondersteunende apparatuur afhankelijk zijn. Anne-Marie: "Inmiddels werk ik alweer 20 jaar in het Catharinaziekenhuis in Eindhoven. Het intensief met patiënten bezig zijn, het complexe werk, de hectiek, dat maakt elke dag anders en dat trekt mij aan."
De schouders eronder
Normaal gesproken is een i.c.-afdeling al een dynamische plek, waar patiënten soms binnen 24 uur opknappen of juist weken kunnen verblijven. Het Catharinaziekenhuis is een centrum voor hartchirurgie maar ook voor grote oncologische operaties, ongevallen et cetera, het komt allemaal voorbij. Tijdens de coronaperiode blijft de gewone Intensive Care - in gereduceerde vorm - ook gewoon doorgaan. Anne-Marie: "Ik werkte parttime maar noodzakelijkerwijs is dat nu bijna fulltime geworden. Waar je eerst de bewaking over één patiënt had, zijn er dat nu twee. We hebben inmiddels twee Covid-afdelingen en krijgen veel ondersteuning van collega's van bijvoorbeeld anesthesie, van de operatiekamers en verpleegafdelingen. Ieder van ons heeft een 'buddy' om mee samen te werken, die ons ontlast en praktische taken overneemt zodat wij ons op de directe zorg kunnen richten. Soms betreft dat jonge collega's voor wie het behoorlijk zwaar is om op onze werkplek mee te draaien. Je ziet naast familieverdriet, patiënten opknappen maar ook overlijden. Tijdens de eerste golf heerste er een algemeen gevoel van teamspirit; 'de schouders eronder'. De waardering was overweldigend. Dagelijks werden we verrast met taart of andere dankbetuigingen. Dat steunt enorm! We hebben sowieso veel geleerd in deze periode."
Dichtbij de patiënten staan
Anne-Marie schetst de situatie van nu: "Het betreft veelal de leeftijdsgroep van 50 tot 70 jaar. Het is aangrijpend om te zien hoe ziek mensen kunnen zijn. Soms zijn vijf paar helpende handen nodig om de persoon te draaien. Daarbij staat het zweet me af en toe echt op de rug. Die buikligging is soms belangrijk voor Covid-patiënten om de enorm zieke longen zo optimaal mogelijk te kunnen beademen. Slechts één bezoeker per dag is toegestaan, we streven immers de hoogst mogelijke veiligheid na in het ziekenhuis, zowel voor familie als personeel. Dat is lastig voor de familie maar het kan momenteel niet anders. Via telefoon, facetime en het digitaal patiëntendagboek helpen wij het patiëntcontact te onderhouden. We zouden het uiteraard liever anders doen. Dat geldt ook voor ons als personeel. Alles is zo klinisch. Ik wil graag dichtbij de patiënt staan, praktische hulp maar zeker ook mentale steun geven. Maar daar sta je dan, nagenoeg onherkenbaar met schort, speciaal masker, muts, handschoenen en bril. Voor de patiënt zien we er allemaal hetzelfde uit en ook de non-verbale communicatie wordt gemist. Dat wens je niemand toe. Het meest ingrijpende moment breekt aan wanneer de beslissing moet worden genomen om de beademingsapparatuur aan te sluiten. Dan wordt namelijk gelijktijdig slaapmedicatie toegediend. Voor de patiënt en zijn of haar familie een moment van afscheid en onzekerheid met de vraag hoe en óf ie daar nog uitkomt. Daarbij moet een afweging gemaakt worden die eigenlijk in alle rust genomen moet worden. Daarom is mijn advies - zeker aan de risicogroep - bespreek dergelijke zaken vooraf. Want misschien neem je wel voorgoed afscheid van elkaar. Denk na, wat is je voorgeschiedenis, hoe sta ik in het leven en wat is straks mijn kwaliteit van leven nog."
Balans vinden
Het ziekenhuis biedt haar personeel prima support. Naast de buddies zijn er stoelmassages, ontspanningstrainingen en psychosociale ondersteuning. Voor een gesprek kan men ook terecht bij enkele daarvoor aangewezen collega's; Anne-Marie is een van hen. Ze geeft aan dat het belangrijk is om zelf de balans te vinden: "Zware werkdagen met continurooster, weekenddiensten, overgangen tussen avond-, nacht-, en dagdiensten, hebben zo hun impact op mij en het gezinsleven. Ik probeer daarom rust in te bouwen en mezelf te ontspannen door onder andere yoga. Anderzijds is hardlopen een uitlaatklep voor mij. Wekelijks bij Achill op de baan (voor de lockdown) en op vrijdag met de Diessense loopvriendinnen. We lopen samen ook 'Ten Miles' en halve marathons. Op zaterdag loop ik met de ZAG in Hilvarenbeek. Lopen is een ontspannende inspanning in de natuur. Heerlijk!" Anne-Marie weet haar krachten te verdelen waardoor ze als een ware 'Florence Nightingale' goed kan functioneren. Een heldin is ze beslist. Ze relativeert dat direct: "Ik heb gewoon een beroep gekozen dat dichtbij mezelf ligt. Je moet hiervoor zowel zorgend, empatisch, actief als doortastend zijn. Ik denk altijd in mogelijkheden. Maar toch wil ik benadrukken dat 'de zorg' ook zijn grenzen kent. Er zijn nu onvoldoende verpleegkundigen. Moet je als patiënt wel alles willen wat kan en wat brengt het je. Dat zijn levensvragen die we onszelf mogen stellen. Dat geeft duidelijkheid en rust en voorkomt die 'struggle' wanneer je er ineens voor komt te staan."
Een wijze raad van een ervaren verpleegkundige die we ons ter harte kunnen nemen. En kwetsbaar als we zijn, is een gezonde levensstijl natuurlijk eerste vereiste.
Haar wieg stond aan de Driehuizerweg in Moergestel maar de binding met Haghorst was vanwege de afstand logischer. Anne-Marie (49): "Wij hadden een boerderij dus ik groeide op met veel dieren en ruimte. Samen met Arie en onze zonen Joop (18) en Ruud (16) woon ik nu fijn aan het Sprenkeleind. Zeker in deze periode is een plek van rust belangrijk. We wandelen nu veel en ontdekken nieuwe plekjes dichtbij."
Opleidingen
Anne-Marie volgde op zeventienjarige leeftijd de 'in-service' verpleegopleiding oftewel 'werkend leren'. Daarvoor woonde ze tijdelijk in een verpleegstersflat verbonden aan het Carolusziekenhuis in 's-Hertogenbosch. Ze blikt terug op een leuke tijd: "Een klein, persoonlijk ziekenhuis wat inmiddels is opgegaan in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. De ontwikkelingen hebben nadien een enorme vaart genomen. Een staaroperatie kende destijds een opnameduur van een week, nu is dat een poliklinische ingreep. Ik koos voor de vervolgopleiding 'Oncologie'. Je hebt daarbij veel contact met patiënten en hun familie, zowel tijdens de opnames als nadien wanneer ze voor behandelingen als bijvoorbeeld chemokuren regelmatig terugkeren. Na tien jaar besloot ik voor de Intensive Care opleiding te gaan." Intensive Care, afgekort i.c., staat voor intensieve zorg. Patiënten op deze ziekenhuisafdeling worden continue bewaakt omdat ze in kritieke toestand verkeren. Het gaat hierbij om patiënten waarvan het lichaam niet meer zelfstandig kan functioneren en daarmee van ondersteunende apparatuur afhankelijk zijn. Anne-Marie: "Inmiddels werk ik alweer 20 jaar in het Catharinaziekenhuis in Eindhoven. Het intensief met patiënten bezig zijn, het complexe werk, de hectiek, dat maakt elke dag anders en dat trekt mij aan."
De schouders eronder
Normaal gesproken is een i.c.-afdeling al een dynamische plek, waar patiënten soms binnen 24 uur opknappen of juist weken kunnen verblijven. Het Catharinaziekenhuis is een centrum voor hartchirurgie maar ook voor grote oncologische operaties, ongevallen et cetera, het komt allemaal voorbij. Tijdens de coronaperiode blijft de gewone Intensive Care - in gereduceerde vorm - ook gewoon doorgaan. Anne-Marie: "Ik werkte parttime maar noodzakelijkerwijs is dat nu bijna fulltime geworden. Waar je eerst de bewaking over één patiënt had, zijn er dat nu twee. We hebben inmiddels twee Covid-afdelingen en krijgen veel ondersteuning van collega's van bijvoorbeeld anesthesie, van de operatiekamers en verpleegafdelingen. Ieder van ons heeft een 'buddy' om mee samen te werken, die ons ontlast en praktische taken overneemt zodat wij ons op de directe zorg kunnen richten. Soms betreft dat jonge collega's voor wie het behoorlijk zwaar is om op onze werkplek mee te draaien. Je ziet naast familieverdriet, patiënten opknappen maar ook overlijden. Tijdens de eerste golf heerste er een algemeen gevoel van teamspirit; 'de schouders eronder'. De waardering was overweldigend. Dagelijks werden we verrast met taart of andere dankbetuigingen. Dat steunt enorm! We hebben sowieso veel geleerd in deze periode."
Dichtbij de patiënten staan
Anne-Marie schetst de situatie van nu: "Het betreft veelal de leeftijdsgroep van 50 tot 70 jaar. Het is aangrijpend om te zien hoe ziek mensen kunnen zijn. Soms zijn vijf paar helpende handen nodig om de persoon te draaien. Daarbij staat het zweet me af en toe echt op de rug. Die buikligging is soms belangrijk voor Covid-patiënten om de enorm zieke longen zo optimaal mogelijk te kunnen beademen. Slechts één bezoeker per dag is toegestaan, we streven immers de hoogst mogelijke veiligheid na in het ziekenhuis, zowel voor familie als personeel. Dat is lastig voor de familie maar het kan momenteel niet anders. Via telefoon, facetime en het digitaal patiëntendagboek helpen wij het patiëntcontact te onderhouden. We zouden het uiteraard liever anders doen. Dat geldt ook voor ons als personeel. Alles is zo klinisch. Ik wil graag dichtbij de patiënt staan, praktische hulp maar zeker ook mentale steun geven. Maar daar sta je dan, nagenoeg onherkenbaar met schort, speciaal masker, muts, handschoenen en bril. Voor de patiënt zien we er allemaal hetzelfde uit en ook de non-verbale communicatie wordt gemist. Dat wens je niemand toe. Het meest ingrijpende moment breekt aan wanneer de beslissing moet worden genomen om de beademingsapparatuur aan te sluiten. Dan wordt namelijk gelijktijdig slaapmedicatie toegediend. Voor de patiënt en zijn of haar familie een moment van afscheid en onzekerheid met de vraag hoe en óf ie daar nog uitkomt. Daarbij moet een afweging gemaakt worden die eigenlijk in alle rust genomen moet worden. Daarom is mijn advies - zeker aan de risicogroep - bespreek dergelijke zaken vooraf. Want misschien neem je wel voorgoed afscheid van elkaar. Denk na, wat is je voorgeschiedenis, hoe sta ik in het leven en wat is straks mijn kwaliteit van leven nog."
Balans vinden
Het ziekenhuis biedt haar personeel prima support. Naast de buddies zijn er stoelmassages, ontspanningstrainingen en psychosociale ondersteuning. Voor een gesprek kan men ook terecht bij enkele daarvoor aangewezen collega's; Anne-Marie is een van hen. Ze geeft aan dat het belangrijk is om zelf de balans te vinden: "Zware werkdagen met continurooster, weekenddiensten, overgangen tussen avond-, nacht-, en dagdiensten, hebben zo hun impact op mij en het gezinsleven. Ik probeer daarom rust in te bouwen en mezelf te ontspannen door onder andere yoga. Anderzijds is hardlopen een uitlaatklep voor mij. Wekelijks bij Achill op de baan (voor de lockdown) en op vrijdag met de Diessense loopvriendinnen. We lopen samen ook 'Ten Miles' en halve marathons. Op zaterdag loop ik met de ZAG in Hilvarenbeek. Lopen is een ontspannende inspanning in de natuur. Heerlijk!" Anne-Marie weet haar krachten te verdelen waardoor ze als een ware 'Florence Nightingale' goed kan functioneren. Een heldin is ze beslist. Ze relativeert dat direct: "Ik heb gewoon een beroep gekozen dat dichtbij mezelf ligt. Je moet hiervoor zowel zorgend, empatisch, actief als doortastend zijn. Ik denk altijd in mogelijkheden. Maar toch wil ik benadrukken dat 'de zorg' ook zijn grenzen kent. Er zijn nu onvoldoende verpleegkundigen. Moet je als patiënt wel alles willen wat kan en wat brengt het je. Dat zijn levensvragen die we onszelf mogen stellen. Dat geeft duidelijkheid en rust en voorkomt die 'struggle' wanneer je er ineens voor komt te staan."
Een wijze raad van een ervaren verpleegkundige die we ons ter harte kunnen nemen. En kwetsbaar als we zijn, is een gezonde levensstijl natuurlijk eerste vereiste.
