Wat doet de overgang allemaal met je? Hoe komt het dat die spijkerbroek niet meer zo lekker dichtgaat? En dat zomerrokje, waar je vorige zomer zo dol op was, past nu gewoon niet meer. Zonder duidelijke reden verandert je lichaam, en word je ongemerkt dikker. Is het dan toch waar, dat vrouwen rond de overgang moeite hebben hun gewicht op peil te houden?
Door Christel van Hintum
Zlim Best
TekstGewichtstoename tijdens de overgang
Het valt niet te ontkennen: veel vrouwen komen rond de menopauze een paar kilo aan. Dat komt vooral doordat je basale energiebehoefte afneemt. Dat is de hoeveelheid energie die je lichaam nodig heeft om alle processen goed te laten functioneren, wanneer je lijf in totale rust is. Daarbij kun je denken aan je stofwisseling, je hart- en longfunctie, de verwarming van je lichaam.
Ook je voortplantingsfunctie is zo'n proces en kost dus energie. Het lichaam heeft calorieën nodig voor de eisprong en wat denk je van de menstruatie? Ga maar eens na; een paar dagen vóór je menstruatie begint, ga je meer eten. Je lichaam geeft signalen af dat ze alvast energie moeten gaan sparen voor het proces dat over een paar dagen gaat komen.
Overgang zorgt voor dalende energiebehoefte
Rond je overgang neemt deze voortplantingsfunctie af. Omdat daar nauwelijks meer energie nodig is, daalt dus ook je basale energiebehoefte. Maar je blijft meestal wel net zoveel eten. Soms zelfs juist iets meer. Dat, en het feit dat je stofwisseling nu eenmaal trager wordt naarmate je ouder wordt, verklaart logisch gezien je gewichtstoename.
Veranderende hormonen rond de menopauze
Je eierstokken maken rond de overgang minder van het hormoon oestrogeen aan. Vetcellen bevatten ook oestrogeen. En ons lichaam is zo gebouwd dat het oestrogeen gaat 'hamsteren' als de natuurlijke voorraad minder wordt. Door de dalende aanmaak van oestrogeen worden er in je lichaam dus meer vetcellen aangemaakt, ter compensatie. En je begrijpt: die gaan precies dáár zitten waar je ze niet wilt hebben: op je armen, je heupen, rond je buik.
En dan is er nóg een hormoon wat meespeelt. Testosteron. Onze mannelijke kant! Ook dit daalt tijdens de overgang, waardoor je spiermassa afneemt. Minder spieren betekent weer dat je energiebehoefte lager is, terwijl je dus toch evenveel eet. En dat is het 'm! Je eet evenveel, terwijl je -ongemerkt- minder nodig hebt. We hoeven je vast niet uit te leggen dat als je meer calorieën eet dan je nodig hebt, je gewicht toeneemt.
Voorkom dikker worden
Gelukkig kun je er iets aan doen. Als je je regelmatig weegt, kun je sneller ingrijpen. Drie kilo afvallen is nou eenmaal makkelijk dan tien kilo zien kwijt te raken. We trappen even een open deur in, zorg voor voldoende beweging. Dat is letterlijk de eerste stap om overgewicht te voorkomen. Uiteindelijk komt het natuurlijk allemaal neer op het vinden van de juiste balans tussen gezond en genieten. Met een combinatie van voedingsbegeleiding en doelgerichte oefeningen kun je weer naar maatje 'lekker in je vel'!