Jan van den Brekel; Voor anderen klaarstaan zit in mijn genen

Door Mariël Hoefkens

Jan groeide op in een arbeidersgezin met één broer en zijn ouders hebben altijd gewerkt. "Mijn vader was 's nachts spinner en overdag werkzaam als kolenboer en mijn moeder werkte thuis als stopster voor een wollenstoffenfabriek. Ze heeft heel wat knopen uitgehaald en ingestopt", laat hij weten. "Toen ik nog op de lagere school zat, moesten we voor school al naar de kerk. Buiten schooltijd bezocht ik de soos, die allerlei activiteiten organiseerde voor kinderen en jongeren tot achttien jaar. Zo hielden ze ons bezig met toneel, figuurzagen, een filmmiddag en soms gingen we op kamp. Het is vergelijkbaar met de tegenwoordige scouting en werd geleid door de kerk: de fraters, pastoor en kapelaan."

Druk bestaan
Vervolgens ging Jan naar de Sint Jozefschool voor jongens en daarna naar de koksschool in Breda. "Ik ging met de trein op en neer en was 's avonds soms laat thuis, waardoor ik weinig vrije tijd overhad. Daarnaast werkte ik in de weekenddagen in de horeca, eerst in de garderobe en later hielp ik in de keuken, waar ik snacks en dergelijke klaarmaakte. Rond m'n achttiende kreeg ik een baan als kok in een eersteklas restaurant in de Tilburgse schouwburg. Dit was vijf dagen werken, één dag naar school en één dag vrij. Het was toen nog een vijfenveertigurige werkweek, en ik weet nog dat ik één gulden per gewerkt uur kreeg", dat was Jan niet vergeten. "Na mijn dienstperiode vanaf 1970, pakte ik mijn werk als kok weer op en ging ik bij de schouwburg een stap hoger. Mijn volgende functie was chef-kok in Motel Gilze-Rijen. Intussen leerde ik mijn vrouw kennen, met wie ik op m'n eenentwintigste trouwde en in Goirle ging wonen."

Vakbekwaam maken
In 1975 ging Jan als kok aan de slag in het Mariaziekenhuis, waarnaast hij tot hbo-niveau cursussen volgde. "Binnen een half jaar werd ik souschef, vervolgens chef-kok en daarna hoofd voeding. Dit heeft 30 jaar mogen duren en daarna werd ik hoofd voeding in de ouderenzorg, voor vier huizen in Berkel-Enschot, die onder Torentjeshoeve vielen, waar de keuken in 2012 sloot. Daarna heb ik twee en een half jaar freelance gewerkt als gastvrijheidscoach: in een aantal ouderenzorghuizen in en rond Geertruidenberg moesten huiskamers restaurants worden. Ik schoolde het personeel om en leerde hoe ze tafels moesten dekken en met gasten moesten omgaan. Met een nulurencontract was ik wekelijks tussen de twintig en vijfentwintig uur aan het werk", legt hij uit. "Overigens was ik tijdens mijn werkzame leven ook nog freelance docent groot keukenmanagement bij de Rooi Pannen, waarbij ik koks opleidde naar een hogere functie, die zij graag wilden."

Culinair
In december 2016 ging Jan met pensioen. "Ik mistte mijn werk, want ik mocht 'niets' meer doen. Daarom ben ik me als vrijwilliger gaan inzetten voor de eetprojecten Potpourri in Goirle, dat op de maandag en de woensdag wordt georganiseerd en 't Braoipanneke in Riel, dat twee keer per maand plaatsvindt. Voor Corona was ik hierbij één tot twee keer per maand kok. In totaal zijn we met vijfentwintig koks en tien chefs. In deze tijd hebben we onze deelnemers echter een bos bloemen bezorgd en afgelopen kerst een maaltijd, een kerststol en worstenbroodjes", noemt hij. "Zelf maakte ik soep en regelde met vier anderen de nodige zaken. Onze gasten reageerden heel enthousiast en waren blij dat er toch nog wat werd georganiseerd. Door de eetprojecten worden eenzame ouderen uit hun isolement gehaald, wat erg dankbaar werk is. De kerstdiners zijn altijd erg sfeervol, waarbij we in Goirle voor zeventig en in Riel voor zestig mensen tegelijk koken. In Goirle hebben we als afsluiting voor de vakantie in de zomer altijd een barbecue", aldus Jan.

Sportief
Zeker twaalf jaar zette hij zich in voor de rolstoelhockeyclub (CHT) waarvan hij tien jaar voorzitter was. "Mijn zoon Stijn, die in een elektrische rolstoel zit, speelt hierin nog steeds mee. Toen hij op de mytylschool zat, probeerde hij of deze sport iets voor hem was. Ik ging altijd met hem mee, omdat hij er niet alleen naar toe kon en was bij de jaarvergaderingen aanwezig, waar gevraagd werd naar vrijwilligers. Ik stak m'n hand op en sindsdien organiseren wij jaarlijks een toernooi met het bestuur en in samenwerking met de Nederlandse Hockeybond. Samen schreven we vergaderingen uit, zochten we sponsoren en regelden we de financiën", noemt Jan. "Met de leden hadden we jaarlijks aan het eind van het seizoen een barbecue en in het begin huurden we een grote bus en gingen dan allemaal samen naar de toernooien, wat echt een uitje was."

Idealen
Tot Corona trainde Stijn iedere maandagavond en speelde maandelijks mee in een Nederlands toernooi. "Hij werd een keer Nederlands kampioen en deed aan rolstoeldansen. Zo kan hij ondanks zijn handicap toch leuke dingen doen. Sinds mijn vrouw in 2007 overleed, draag ik de zorg voor Stijn en alles draait om hem", vertelt hij. "Overigens zijn we beiden actief voor de Socialistische Partij (SP). De mens mag wat meer benaderd worden. We vechten voor een eerlijk sociaal leven en gelijke rechten voor iedereen. Het is een schande dat veel kinderen onder de armoedegrens leven. Tijdens campagnes gingen we normaal altijd langs de deuren om kiezers te werven, maar nu deden we dat telefonisch en door te flyeren. Mijn interesse voor de politiek is ontstaan door Stijn. Sinds 2006 bezocht hij politieke vergaderingen en dan ging ik mee als chauffeur. We zijn samen lid geworden. In 2008 werd ik voorzitter, Stijn kwam in de gemeenteraad en vier jaar later werd hij fractievoorzitter van de SP."

Dialect
Eveneens is Jan vrijwilliger bij Novadic Kentron, waarbij hij als ervaringsmedewerker met verslaafden praat over het leiden van een clean leven. En vanaf 2017 is hij taalcoach voor anderstaligen. "Ik leer mensen die hier zijn komen wonen, maar onze taal nog niet machtig zijn, Goirles, om hen te laten integreren. Hiervoor kregen we een cursus van tien middagen via ContourdeTwern en na twee jaar wordt er soms van taalcoach gewisseld", ligt hij toe. "Hun inburgering halen ze op het ROC. Verder ga ik met hen naar de markt, want dat leren ze daar niet. Ik begin met het alfabet en de uitspraak, en het is leuk als je progressie ziet."